Sinop Kent Sohbetleri kapsamında mübadelenin 101’inci yıl dönümünde “Sinop Mübadelelerini Anmak ve Anlamak” konulu söyleşi gerçekleştirildi.
Sinop Kent Sohbetleri Sinop’un tarihine ve kültürüne ışık tutuyor. Doç. Dr. Cenk Demir’in moderatörlüğünde gerçekleşti. Röportajda Sinop Balkan Türkleri Derneği Lideri Kenan Aral, mübadelelerin 101. yıl hikayesini anlattı. Aral, konuşmasına ailesinin ve diğer Türklerin Anadolu’ya gelişini anlatarak başladı. “Annem ve babam, anneannem 3 kişi, birinci kuşak anneannem 37 yaşında, babam 7 yaşında, annem 6 yaşında. Drama ili, Sarışaban ilçesi, Olucak köyünden geliyorlar. 1 Mayıs 1924 Samsun. Rumların oradan ayrılış tarihi muhtemelen 15-20 yıl öncedir. Bir önceki gün Mübadele kelimesi çok yabancı bir kelimedir, o anda mübadele olacağı söylenir, hayır. insan bilir: ‘Bu neden yapılıyor?’ Sorulduğunda ‘insan mübadelesi’ diyorlar, ‘Buradaki Müslüman Türkler Anadolu’ya gidecek, Anadolu’daki Rumlar Yunanistan’a gidecek, nüfus mübadelesi olacak’ diye açıklanıyor. Mübadele kavramını böyle öğreniyorlar. 30 Ocak 1923’te Lozan Antlaşması’nda mübadele anlaşması imzalandı. “Ayrıca imzalanır” dedi.
“Altın arıyorlardı”
Yer değişimi sırasında Türklerin ve Rumların yaşadığı ilginç olayları aktaran Aral, “Mübadele sırasında altın almak yasaktı, buradaki Rumların da oraya götürmesi yasaktı, oradaki Türklerin de altın alması yasaktı. Doğal olarak bazıları da geri döneceğiz düşüncesiyle altınlarını işaretledikleri yerlere, örneğin ceviz ağacının dibine, elma ağacının yanına yerleştirdiler, “Belirli yerlere gömdüler, falan Çeşmenin solunda ise cami veya kilise civarındadır. Buradaki Yunanlılar da aynı yola başvurdu. 70’li yıllarda köylerimize gelen Rumlar ellerinde haritalarla geldiler. ‘Annemizin babasının köyünü arıyoruz’ dediler ama meğer altın aramışlar” dedi. – SİNOP
